Би оюун ухааны академийн Хатанбаатар дүүгээ үе үе үгээр сайн гөвөх юм. Түүний "Мартахыг мартуулна" гэдэг сургалтын урианы эсрэг "Мартахыг мартаж болохгүй" хэмээх бичлэг хэд гурван жилийн өмнө оруулж байсан. Сая "Англи үгийг цээжлэхгүй байхыг чинь харна аа" хэмээх номтой холбогдуулаад түүнийг бас л зөөлөн чимхээд авсныг та бүхэн уншсан байх аа. Үнэндээ тэр ном түүнтэй холбоогүй хэдий ч үг цээжлүүлэх ерөнхий арга зүй нь ойролцоо болохоор зарим хүмүүс түүний бүтээл гэж андуурдаг. Тэр зүгийн үг яриа чих дэлсэж байсан болохоор би тийм бичлэг оруулсан хэрэг.

Түүний хариуд Хатанбаатар маань хариу мэдэгдэл гаргасныг маргааш нь миний бие уншсан бөгөөд одоо ихэд ховордоод байгаа боловсролтой ухаалаг залуу сэхээтний бичлэгийн өнгө аястай болохыг ихэд олзуурхан хүлээн авч билээ.

Түүнээс улбаалаад Хятадын сүлжээнүүд дээр Монголын оюун ухааны баг тамирчдын амжилтыг хэр зэрэг үнэлдгийг сурвалжлан үзтэл үнэхээр нүд орой дээр гармаар зүйлүүд бичсэнийг олж үзэв. Түүнд дурдсанаар "Дэлхий даяар оюун ухааны спортын шилдэг 50 их мастерын эхний хорин тавд манай улсаас 8 шилдэг залуус багтдаг бөгөөд сүүлийн үед гаргаж байгаа амжилтаараа Монголын баг тамирчид тэргүүн байрыг баталгаатай эзлэх болсон аж." Тэрхүү сүлжээний хэлэлцүүлэгт маш олон хятад хүн оролцож 3-хан сая хүн амтай монголчуудын оюун ухааны нөөц яагаад ийм гайхалтай байгаагийн нууц юунд байж болох талаар хэлэлцжээ. Тэр дундаас нэг хүний гаргасан дүгнэлт ихэд анхаарал татсан нь "Монголчууд харьцангуй хожуу бичиг үсэгтэй болсон бөгөөд түүнээс өмнө нийгмийн харилцааны гол арга хэрэгсэл цээжлэх, амаар дамжуулан илэрхийлэхтэй холбоо бүхий байсанд дээрх амжилтын нууц оршиж байгаа юм." хэмээн өгүүлжээ. Бас л бодууштай гаргалгаа байна лээ шүү.

Энэ дашрамд хэлэхэд оюун ухааны спорт хятадад маш их хөгжсөн бөгөөд Хятадын хамгийн мундаг их мастеруудыг манай залуус бараадуулахгүй ардаа орхисон болохыг хятадын сүлжээчид ихэд гайхсан байна лээ. Бас 14 жил энэ спортоор хичээллэсэн Германы их мастерыг Монголын хоёрхон жил хичээллэсэн залуу мастер "Навс гөвж өгөөд байгаагийн" нууцыг ихэд гайхширсан байдаг шүү. Би энд тэдний үгийг шууд бичиглэн хүргэв.

 

Хамгийн харамсалтай нь төр засгаас хүүхэд залуусынхаа оюуны салбарт гаргаж байгаа энэ гайхалтай амжилтыг олж харахгүй хөлстэй бөхийн барилдаан, хөлөг морьдынхоо уралдааныг л дэмжиж тойлоод байхаас өөрийг мэдэхгүй юм даа.

Оюун ухааны тамирчдын сүүлийн үед гаргаж байгаа амжилттай холбогдоод зарим хүмүүс "Хатанбаатарт баатар цол олгоё" гэдэг санал тавьсан байна лээ. Ер нь төрөөс өгч байгаа төмөр тэмдгүүд хийгээд толинд харагдах цэцэг, усанд туссан сарнаас өөрцгүй хий хоосон алдар цол залуу хүмүүсийн амжилтын буухианд цэг тавьчихаад байгааг нийт олноороо харж байгаа. Гавьяат цол авч, хөдөлмөрийн баатар болсны дараа илүү дээд гайхамшигт амжилт гаргасан тохиолдлыг та бүхэн санаж байна уу?

Түүний оронд оюуны спортын салбарт амжилт гаргах магадлалтай сайн тамирчдын гадаад улс оронд болж буй тэмцээнд оролцох зардлыг л төрөөс төвөггүй батлан олгоод байвал гурван сая монголчууд дундаас цолгорон гарсан хүүхэд залуус маань дэлхийн дайдад энэ чиглэлээр илүү хүчтэй цахиур хагалах нь эргэлзээгүй юм шүү. Монгол хүүхэд залуусын оюун ухаан үнэхээр ондоо л доо. Даанч тордоод тойлоод аваад явчих төр засаг бий бил үү гээд бодохоор даанч урам хугармаар.

Эцэст нь хэлэхэд Хатанбаатар дүү минь одоо оюуны спортын салбарт гаргаж байгаа амжилт чинь эцсийн зогсоол биш эхлэлийн цэг шүү гэж бодоод яваад бай. Уулсын цаана уул бий гэж сайхан үг бий дээ.

 Доржсүрэнгийн Болдбаатар