Хүн төрөлхтний түүхэнд хэзээ ч арилшгүй хар толбыг үлдээж, асар их гарз хохирол учруулсан дэлхийн I болон II дайныг дурсан санагалзахыг хүсэх хүн нэгээхэн ч үгүй биз ээ. Гэвч сүүлийн жилүүдэд дэлхий ертөнцөд болж буй асуудлууд хүн төрөлхтөн тун удахгүй дэлхийн III дайныг нүдээр үзэж, биеэр мэдэрнэ гэх таамгийг дэвшүүлэхэд хүргээд байгаа юм.

Тэгвэл нэр нөлөө бүхий эрдэмтэд дэлхийн III дайн гарах нь үнэний ортой гэж үзэж байгаа бөгөөд үүнийгээ батлах 10 шалтгааныг олон нийтэд хүргэснийг бид та бүхэндээ нэмэлт хачиргүйгээр хүргэж байна.

10 Холбоотон болох үйл явц

Түүхийн хуудсыг хамтдаа эргэн сөхөж, дэлхийн I дайны үед очицгооё. Австрийг Герман болон Итали улсууд дэмжихтэй зэрэгцэн эсрэг талд нь Их Британи, Франц, ЗХУ хоорондоо холбоотон болж, "Антантын холбоо"-г байгуулсан билээ. Улмаар Австричууд Серби рүү дайрч, Нацист Германууд Франц болон ЗХУ руу довтолж, үүнд нь Их Британичууд тусалж, удалгүй Италичууд хүч нэмсэн гэх мэтчилэн хүн төрөлхтөнд асар их гарз хохирол авчирсан дэлхийн I дайн болсон билээ.

Үүнээс харахад ашиг сонирхол нэгтэй улс орнууд хоорондоо нэгдэж, нэгдмэл хүчийг бий болгож байгаа юм. Тэгвэл одоо цагт ямар улсууд холбоотон болох вэ? Иран болон Энэтхэгүүд Пакистан руу дайрах үед Хятадууд туслах бөгөөд ертөнцийн нөгөө хязгаараас энэ дайнд АНУ оролцож, нэг сумаар хоёр туулай буудахыг зорьж болох юм.

9 Газар нутгийн зөрчилдөөн

Дэлхийн I дайн үүсэх болсон шалтгаан бол газар нутгийн зөрчилдөөнтэй байсан Австри болон Серби улсуудаас үүсэлтэй бөгөөд үүнээс харахад газар нутгийн асуудал болбол дайн дахин гарч болзошгүй гэдэг нь ойлгомжтой байгаа юм. Тухайлбал яг энэ цаг мөчид Израильчууд Палестинтай газар нутгийн маргаантай байгаагаас гадна ОХУ болон Япон улсууд Курилийн арлын асуудлаас болоод одоог хэр нь тааламжгүй харилцаатай байсаар байгаа билээ.

8 Газрын баялаг

Ний нуугүй хэлэхэд өнөөдөр өндөр хөгжилтэй, дэлхийн томоохон улс гүрнүүд ядуу, буурай хэдий ч, газрын арвин баялагтай улс орнууд руу анхаарлаа хандуулаад байгаа нь нууц биш юм. Газрын тос, алт зэрэг зах зээлийн үнэ ханш нь өндрөөр үнэлэгдэж байгаа газрын баялгуудад шунаж, өөрсдийн болгохыг санаархах их гүрнүүд сүүлийн үед улс төрийн бодлого явуулах болсон билээ. Тэгвэл эрдэмтэн, судлаачид энэ санаархлаас үүдэж дэлхийн III дайн гарч болзошгүй хэмээн таамаглаад байгаа юм.

7 Усны нөөц

Дэлхийн 1/3 буюу ойролцоогоор 75% нь ус бөгөөд үүнээс ердөө 3% нь цэвэр ус болохыг эрдэмтэд тогтоосон байна. Харин хамгийн аймшигтай нь ердөө 1% нь хүн төрөлхтний усны хэрэгцээг хангах боломжтой ажээ. "Энэ байдлаар хэр удаан тэсэх вэ?" гэсэн асуулт хүн бүрийн толгойд эргэлдэх болсоор багагүй хугацаа өнгөрөөд байгаа бөгөөд яваандаа хүн төрөлхтөн усны хомстолд орж, удалгүй усны төлөөх дайн дэгдэх боломжтой ажээ.

6 Байгаль орчны бохирдол

Сүүлийн жилүүд дэх улс орнуудад тулгамдаж буй гол асуудлуудын нэг бол байгаль орчны бохирдол бөгөөд үүнээс болж олон улс орнуудад гол, горхи ширгэж, ан амьтан болон ургамал, цэцэг устаж, үгүй болж байгаа билээ. Энэ нь даамжирсаар хүн амьдрах боломжгүй болтол байгаль орчин бохирдоход хүрэх аюултай нөхцөл байдал үүсээд байгаа юм.

Байгаль орчныг бохирдуулж буй гол хүчин зүйлүүд нь уул уурхайн салбарт үйл ажиллагаа явуулж байгаа газрууд хог хаягдал болон химийн хортой бодисуудыг гол, горхи руу цутгаж, үйлдвэрүүд модыг үйл олноор нь тастаж байгаатай салшгүй холбоотой билээ. Үүнээс болж амьдрах газар нутаггүй болсон улс орнууд бусдын газар нутагт халдаж, хил орчмын нутгуудаар үүсэх зөрчилдөөн улмаар дайны шинжтэй болох боломжтой юмсанж.

5 Өвчин

Африк тивд дэгдээд байгаа Эбола вирус болон Хятадаас гаралтай гэх Флакка мансууруулах бодисын хор уршиг өнөөдөр дэлхий дахиныг айдаст автуулж, аюулын харанга дэлдэхэд хүргээд байгаа нь нууц биш юм. Хамгийн аймшигтай нь эдгээр өвчнүүдийг эдгээх эм тан болон эмчилгээ одоог хэр нь гараагүй байгаа бөгөөд хүмүүсийн дунд кинонд  гардаг шиг аймшигт өвчин болон вирус дэлхийгээр тархаж, хүн төрөлхтөн сүйрэх боломжтой болохыг эрдэмтэд хэлж байгаа юм.

Магадгүй аль нэг улс орон вирусийг эмчлэх эм, бэлдмэл зохион бүтээвэл түүний төлөөх улс орон болон хүмүүсийн тэмцэл мэдээж хэрэг сайн зүйлд хүргэхгүй нь ойлгомжтой биз ээ.

4 Цэрэг армийн салбарын хөгжил

Дэлхийн улс орнуудын хөгжлийн чиг хандлагыг хэд хэдэн зүйлээр тодорхойлж болох бөгөөд үүний дотор цэрэг армийн салбарын хүчин чадал, нөөц бололцоо, зэр зэвсгийн дэвшил гэсэн үзүүлэлт чухал байр суурь эзлэх болсон билээ. Тэр ч үүднээс өнөөдөр цэрэг армийн салбарын хөгжилдөө түлхүү анхаарал хандуулах болсон улс орнууд олширсон бөгөөд цөмийн зэвсэгтэй улсуудыг дэлхийн хамгийн хүчирхэг гүрэн гэж нэрлэх болсон нь үүнтэй холбоотой байж ч болох юм.

Хамгийн гол нь эдгээр улс орнууд "Чухам юуны учир цэрэг армийн салбартаа ингэтлээ анхаараад байгаа вэ?" гэсэн асуулт гарч ирэх бөгөөд судлаачдын зүгээс тэд хэзээ нэг өдөр дэлхийн III дайн гарах магадлалтай гэж үзэж буйтай холбоотой гэж тайлбарлаж байгаа ажээ.

3 Техник технологийн хөгжил

Өдөр ирэх тусам цаг нартай уралдан техник технологийн салбар хурдацтай хөгжиж байгаа бөгөөд төдий чинээ хүмүүсийн аж амьдралд чухал байр суурь эзлэх болсон билээ. Гэвч аливаа зүйл хөгжлийн дээд цэгтэй хүрмэгц эргээд эхнээсээ эхлэхийн тулд сүйрч, үгүй болдог гэж ярих нь бий.

Үүнийг ихэнх хүмүүс роботуудын эрин зуун ирж байгаатай холбон тайлбарлаж байгаа бөгөөд хүмүүсийн амьдралыг хөнгөвчлөх зориулалттай хийгдэж буй ухаалаг роботууд яваандаа кинон дээрх шиг хүн төрөлхтний эсрэг дайн зарлаж болзошгүй ажээ. Учир нь тэд хүний хэлсэн үгийг ойлгож, дагаж, дуурайж чадах ухаалаг тархитай шүү дээ. Харин роботууд болон хүн төрөлхтний дайн хэрвээ гарвал аль тал нь ялалт байгуулах бол?

2 ОХУ болон Украйны маргаан

Нэгэн үе ЗХУ-ын харьяанд байсан Украинчууд сүүлийн жилүүдэд ОХУ-тай улс төр, газар нутгийн хувьд зөрчилдөх болсон бөгөөд дэлхий нийтийн анхаарлын төвд яахын аргагүй ороод байгаа асуудлуудын нэг юм. Энэ нь ч аргагүй бөгөөд хоёр улсын хил орчмоор зэвсэгт мөргөлдөөнүүд хэд хэдэн удаа гараад амжсан юм.

Магадгүй энэ зөрчилдөөн цааш хэвээр үргэлжилсээр байвал хоёр улсын хооронд дайн гарах боломжтой гэж судлаач, шинжээчид үзэж байгаа бөгөөд хэрвээ асуудлыг дайнаар шийдэхэд хүрвэл мэдээж хэрэг Европын холбоо, АНУ, Хятад зэрэг гүрнүүд зүгээр хараад суухгүй нь ойлгомжтой асуудал юм.

1 Бидний хэзээ ч болно гэж төсөөлж байгаагүй зүйл

Улс орнуудын ашиг сонирхлын зөрчилдөөн, зэр зэвсгийн хүчин чадал, өвчин зовлонгоос гадна дэлхийн III дайн гэж гарахад хүргэх бас нэг шалтгаан бол хэний ч санаанд оромгүй зүйл тохиолдох явдал юм. Тухайлбал хэрвээ харийнхан гэж үнэхээр байдаг байгаад дэлхий рүү гэнэт дайрвал яах вэ? Буг, чөтгөрүүд нэг өдөр сэргэж, хүн төрөлхтөнд аюул заналхийлбэл юу болох вэ?

Энэ мэтчилэн "Кинонд гардаг зөгнөлүүд үнэхээр бодит амьдрал дээр хэзээ нэг өдөр биеллээ олбол хүн төрөлхтөн ямар хариу барих бол? Хоорондоо яаж ойлголцох бол? Асуудлыг яаж шийдэх бол?" гэсэн хариулт нь үл олдох асуултууд байсаар байгааг мартаж болохгүй билээ.